Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος φοβόταν αυτό που δεν μπορούσε να καταλάβει. Οτιδήποτε δε μπορούσε να εξηγηθεί με απλούς κανόνες φυσικής ή με τη γνώση που παρείχε η επιστήμη της εποχής ήταν γι’ αυτόν κάτι ξένο και απαγορευμένο, ίσως κι επικίνδυνο. Η φύση του ανθρώπου ποτέ δε μπόρεσε να αποδεχτεί κάτι το ξένο προς αυτήν ως κάτι θετικό και να το καλωσορίσει στον τρόπο ζωής του με ευκολία παρά μόνο πολύ αργότερα, όταν τα αποτελέσματα της επίδρασης και της επιρροής του θα είναι πλέον αποδεδειγμένα ασφαλή.
Τα παραδείγματα πολλά. Η τεχνολογία και η ανάπτυξή της, ο διαφορετικός και εξελισσόμενος τρόπος σκέψης της κοινωνίας, η μετάβαση της ζωής από το ένα επίπεδο στο άλλο όσο τα χρόνια περνάνε, είναι μερικά μόνο δείγματα που αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τους ανθρώπους που δεν έχουν μάθει να σκέφτονται ‘έξω από το κουτί’.
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε και πιο βαθιά, σε πρακτικές της συγκεκριμένης λογικής που σε βάθος χιλιάδων χρόνων έπλασαν την ανθρώπινη συνείδηση και τον τρόπο σκέψης με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο ‘τετραγωνίζοντας’ κατά κάποιο τρόπο την αντίληψη, που αδυνατούσε πλέον να συλλάβει το τι μπορεί να κρύβεται πέρα από τους τέσσερις τοίχους μέσα στους οποίους είχε μάθει να εξελίσσεται. Για παράδειγμα, ο τρόπος που επιβάλλεται η μόρφωση αλλά και οι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς από καταβολής πολιτισμού (πολλές φορές βαφτίζοντας τις μαθησιακές πηγές εκτός του θεσπισμένου προγράμματος μάθησης ως επικίνδυνες, αναρχικές, ακόμα και παράνομες), ο τρόπος που επιτροπές τύπου ιεράς εξέτασης επέβαλλαν τη γνώμη τους στο λαό σπάζοντας κατά κάποιο τρόπο τον κώδικα χειραγώγησης του όχλου, ακόμα και η θρησκευτική λατρεία που οδηγεί τους ανθρώπους σε ένα αέναο τρόπο σκέψης όπου η κοινή λογική δεν μοιάζει να συμφωνεί με το επιχείρημα.
Όλα αυτά έχουν ριζώσει βαθιά μέσα μας και έχουν κάνει τους ανθρώπους δύστροπους και πολύ επιφυλακτικούς απέναντι σε εναλλακτικούς τρόπους σκέψης. Τα δεσμά είναι πολύ γερά και πολύ προσεκτικά κατασκευασμένα και δε σπάνε εύκολα. Όμως, πέρα από την αλληλεπίδραση με συνανθρώπους, υπάρχουν και προσωπικές προεκτάσεις του ζητήματος. Ο άνθρωπος γίνεται δύσπιστος απέναντι στον εαυτό του και τις επιλογές του. Ζητάει συνεχώς την ασφάλεια και χάνει τον αυθορμητισμό του και με αυτό τον τρόπο οδηγείται σε ένα μόνιμο τοίχο, μπροστά στον οποίον τελικά αναρωτιέται τι κακό θα του συμβεί αν θα τον σπάσει και όχι το τι υπάρχει πίσω του. Η δυσπιστία μετατρέπεται σε δυσκολία χειρισμού των καταστάσεων και η ελπίδα και η προσμονή για το μέλλον επισκιάζονται από μια μόνιμη άρνηση και μια μίζερη αντιμετώπιση του παρόντος.
Και κάπως έτσι ο άνθρωπος μένει στάσιμος, εγκλωβισμένος σε αυτό που ονομάζουμε ρουτίνα. Και μαζί του, ολόκληρη η ανθρωπότητα δεν κάνει αυτό το παραπάνω βήμα που θα την βοηθήσει να οδηγηθεί η υπόσταση της ένα βήμα παραπέρα.
Η εξέλιξη σταματάει και μαζί της η ζωή. Και όλα δείχνουν ξαφνικά άχρωμα και άοσμα. Και σιγά σιγά οι τέσσερις τοίχοι του μυαλού μας αρχίζουν να στενεύουν επικίνδυνα, εμποδίζοντας το φως να μπει. Και ξαφνικά, απορρίπτοντας κάθε εξωτερική και εξωσχολική πηγή πληροφοριών και μάθησης ως ‘αιρετική’ προς αυτά που έχουμε μάθει, αρχίζουμε και βλέπουμε παντού εχθρούς.
Και κάπου εκεί αρχίζει το κυνήγι των μαγισσών, ψάχνοντας να εξολοθρεύσουμε ότι νομίζουμε ότι μας απειλεί, κλείνοντας τα μάτια μας στην αλήθεια, αρνούμενοι να ξεκλειδώσουμε το μυαλό μας και να δεχτούμε το άγνωστο ως μια ευκαιρία να ελευθερωθούμε.
Κλείνουμε έτσι απλά τα μάτια μας στην αλήθεια, χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι γυρνάμε την πλάτη στον ίδιο μας τον εαυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου