Νέος χρόνος

Σε λίγες μέρες αλλάζει για μια ακόμα φορά ο χρόνος. Θα ξημερώσει μια μέρα σαν όλες τις άλλες που όμως για κάποιο ανεξήγητο λόγο έχει τόσο μεγάλη σημασία για εμάς. Ευχές, δώρα και τόσες άλλες κινήσεις και χειρονομίες καλής θελήσεως κατακλύζουν τις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις. Οι προσδοκίες για το μέλλον γιγαντώνονται. Η θετική σκέψη και διάθεση επίσης. Και όλοι ονειρεύονται η πρώτη μέρα του νέου χρόνο να τους φέρει αυτό που τόσο επιθυμούν.

Την ελπίδα.

Η ελπίδα μας θρέφει και μας κρατάει ζωντανούς. Γιατί όμως εμείς οι ίδιοι δείχνουμε τόσο ανίκανοι στο να την κρατήσουμε κοντά μας; Η αλλαγή του νέου χρόνου δεν είναι παρά μια ανθρώπινη επινόηση κι όμως απορρέει μια πρωτόγνωρα θετική διάθεση. Και γιατί όλο τον υπόλοιπο χρόνο κυριαρχεί η απαισιοδοξία και η αμφισβήτηση για το μέλλον; Γιατί οι άνθρωποι σκέφτονται και πράττουν τόσο αρνητικά; Γιατί ξαφνικά σταματάνε να ονειρεύονται;

Πολλά τα ερωτήματα που αναδύονται. Γιατί πρέπει να θέτουμε τον εαυτό μας σε συνθήκες αυθυποβολής για να νιώσουμε ζωντανοί; Δηλαδή η ελπίδα ζει μόνο τη συγκεκριμένη εποχή του χρόνου; Τα όνειρα ανανεώνονται μόνο μέσα από την ανανέωση ενός ημερολογιακού έτους; Πρέπει πραγματικά να πιστέψουμε ότι γίνεται μια νέα αρχή γύρω μας για να αποφασίσουμε να κάνουμε μια νέα αρχή για τον εαυτό μας; Δεν μπορώ να πιστέψω ότι είμαστε τόσο δέσμιοι μιας εικονικής ‘νέας αρχής’. Πολύ απλά κανένας δε μας έχει δώσει να καταλάβουμε πως η ελπίδα που αναζητάμε πορεύεται μαζί μας. Το πώς θα την ανακαλύψουμε εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από εμάς.

Βλέποντας τη θετική διάθεση που κυριαρχεί αυτές τις μέρες και την προσμονή του κόσμου για την αρχή του νέου έτους, προσπαθώ να φανταστώ πως θα ήταν αν μπορούσαμε να είμαστε το ίδιο θετικοί και χαρούμενοι όλες τις μέρες του έτους. Αν βλέπαμε την απαρχή κάθε καινούργιας μέρας σαν την απαρχή ενός καινούργιου έτους. Μια νέα ευκαιρία να κυνηγήσουμε τα όνειρα μας και να ζήσουμε τη ζωή μας όπως θέλουμε. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι θα ζούσαμε σε έναν καλύτερο κόσμο. Γιατί θα είχαμε καταλάβει ότι το κάθε δευτερόλεπτο μετράει και μπορεί να αποτελέσει την αρχή για κάτι νέο, χωρίς συγκεκριμένους χρονικούς περιορισμούς.

Ζούμε μέσα στην αλλαγή, μαζί με την ελπίδα που αναζητάμε.Η αρχή του νέου χρόνου είναι απλά μια καλή αφορμή για να βρεθούμε ξανά μαζί και να περάσουμε κάποιες όμορφες στιγμές. Όμως δεν θα φέρει την αλλαγή. Απλά θα ξημερώσει μια μέρα σαν όλες τις άλλες.

Η αλλαγή είμαστε εμείς.

Όταν σβήνουν τα φώτα...

Όλοι μας φοβόμασταν το σκοτάδι όταν ήμασταν παιδιά. Ο φόβος του αγνώστου, του υπερφυσικού, που κρύβεται μέσα σε αυτό κυρίευε την αθώα παιδική υπόσταση, προκαλώντας απερίγραπτο φόβο και ανασφάλεια. Κάποιοι μεγάλωσαν με αυτό το φόβο, ανήμποροι να τον ξεπεράσουν κατά την ενηλικίωση τους. Κάποιοι άλλοι όμως κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν την ύπαρξη του σκοταδιού και να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με αυτό. Ξερω…όλα αυτά φαίνονται ακαταλαβίστικα. Ας το αναλύσουμε.

Το σκοτάδι μας ακολουθεί καθημερινά με έναν ειρωνικό τρόπο. Ο φόβος για το μέλλον, η ανασφάλεια για την πορεία της ζωής μας και για την ψυχολογική μας ακεραιότητα, μας βυθίζουν σε ένα αλληγορικό σκοτάδι, πολύ πιο μαύρο και δυσοίωνο από το σβήσιμο των φώτων που αντιμετωπίζαμε κάθε νύχτα ως παιδιά. Τώρα το σκοτάδι της νύχτας δεν μας τρομάζει πια. Ορισμένες φορές ευχόμαστε να το έκανε. Γιατί το σκοτάδι που αντιμετωπίζουμε τώρα δεν φεύγει με το φως. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε και να βρίσκουμε το δρόμο μας μέσα σε αυτό. Πολλοί δεν το αντέχουν και καταλήγουν δέσμιοι των ίδιων τους των αδυναμιών. Οι δυσκολίες που παρουσιάζει η ζωή μας κάνει ανυπόμονους για μια λύση και έτσι απελπιζόμαστε ωστε πολλοί από εμάς καταλήγουμε δέσμιοι της κατάθλιψης, του ποτού, του τσιγάρου και τόσων άλλων παθών που εν τέλει δεν μας οδηγούν σε κάποια λύση. Απλά μας κάνουν δυστυχισμένους.

Όταν ήμασταν μικροί, το μόνο που είχαμε να κάνουμε για να διώξουμε το σκοτάδι ήταν να ανάψουμε τα φώτα. Μια πολύ απλή κίνηση που έδιωχνε μακριά όλους τους φόβους. Μέχρι όμως να φτάσουμε στο διακόπτη τρέμαμε. Φοβόμασταν να ανοίξουμε το φως από φόβο για το τι θα αντικρίσουμε. Ήμασταν τόσο σίγουροι ότι κάτι παράξενο καραδοκεί μέσα στο άγνωστο, που παραλύαμε. Κι όμως, μια τόσο απλή κίνηση όσο το να ανάψουμε το φως ήταν η λύση. Και ποτέ δεν υπήρχε κάτι εκεί. Ήταν πάντοτε όλα μέσα στο μυαλό μας.

Σήμερα, η διαδικασία είναι πολύ πιο πολύπλοκη αλλά το νόημα είναι πάντα το ίδιο. Ο φόβος για το άγνωστο που μας θα φέρει μια απόφαση ή ένας δρόμος που έχουμε την επιλογή να ακολουθήσουμε είναι καταλυτικός, τόσο για την τελική μας επιλογή, όσο και για την έκβαση αυτής. Γιατί αν δεν συνειδητοποιήσουμε ότι ‘ανάψαμε το φως’, πείθοντας τον εαυτό μας ότι κάναμε το σωστό για εμάς, τότε ποτέ δεν θα δούμε το δρόμο και θα σκοντάψουμε στο πρώτο εμπόδιο. Ο φόβος ποτέ δε θα μας εγκαταλείψει και όλη μας η ζωή θα κυριεύεται και θα οδηγείται από αυτόν. Η μόνη λύση είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά το σκοτάδι μας οδηγεί, γιατί χωρίς αυτό ποτέ δε θα μπορούσαμε να δούμε το φως και να αντιληφθούμε την αξία του. Και όταν τελικά επιβεβαιωθούμε ότι κάναμε τη σωστή επιλογή, τότε θα είναι όπως τότε που σαν παιδιά ανάβαμε το φως για να φύγει το σκοτάδι. Θα δούμε ότι δεν είχαμε απολύτως τίποτα να φοβηθούμε και ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός μπροστά μας.

Η ζωή κυριαρχείται από αντιθέσεις. Όπως δεν υπάρχει μέρα χωρίς νύχτα, έτσι δεν υπάρχει και φως χωρίς σκοτάδι. Το ένα θρέφει το άλλο και τα δύο μαζί εμάς. Μαζί φέρνουν την απαραίτητη ισορροπία στη ζωή μας και μας βοηθάνε να προχωρήσουμε. Αν συμφιλιωθούμε με αυτή την ιδέα, τότε ίσως συνειδητοποιήσουμε ότι τελικά το σκοτάδι είναι πιο φωτεινό από το φως.

Γιατί, όσο και αν δεν το παραδεχόμαστε, μας βοηθάει να δούμε μπροστά.

Ποτέ μην ξεχνάς ποιός είσαι

Πολλές φορές αισθανόμαστε χαμένοι ακόμα και στον ίδιο δρόμο που επιλέξαμε να ακολουθήσουμε. Η ανασφαλής μας φύση μας φέρνει συνεχώς μπροστά σε διλήμματα και επιλογές που εν τέλει μας απομακρύνουν από την φυσική μας υπόσταση αλλά και από τον προορισμό μας. Συνειδητοποιώντας αυτά (συνήθως σε ανύποπτο χρόνο) μπορεί να τρομάξουμε από το πόσο μακριά είμαστε από αυτό που ήμασταν κάποτε. Μπορεί όμως και όχι. Μπορεί αυτό που γίναμε να ήταν ουσιαστικά ο ασυνείδητος στόχος μας. Σε κάθε περίπτωση όμως είμαστε διαφορετικοί από παλιά.

Ο άνθρωπος σμιλεύεται από την ίδια τη ζωή σαν πηλός. Χάνει κομμάτια του, βρίσκει άλλα, για να συμπληρωθεί ξανά, ξεραίνεται, σκληραίνει, μαλακώνει, αλλάζει σχήμα. Μέσα από μια τέτοια διαδικασία είναι σχεδόν ανέφικτο να βγει κάποιος ίδιος με το όπως ξεκίνησε. Κάποιοι αποθαρρύνονται, κάποιοι άλλοι πάλι μαθαίνουν να είναι δυνατοί. Οι καθημερινές μάχες γίνονται εμπειρίες, οι εμπειρίες μνήμες, οι μνήμες σημεία αναφοράς. Και κάποια στιγμή, κάπου, κάποτε χάνουμε τον εαυτό μας και ξεχνάμε ποιοι είμαστε.

Σε αυτό το κομβικό σημείο ο άνθρωπος απαρνιέται το παρελθόν του. Το παρελθόν που τον έθρεψε και τον έπλασε. Σε αυτό το κομβικό σημείο ο άνθρωπος γίνεται ένας ξένος. Όποιος ξεχνάει το δρόμο που τον έφερε εκεί που βρίσκεται σήμερα, δεν πρόκειται να τον ξαναβρεί ποτέ, όσο και αν το θελήσει. Οι αξίες, οι ιδέες και τα όνειρα μας, μας οδηγούν στρώνοντας το δρόμο μας. Αν τα ξεχάσουμε και τα εγκαταλείψουμε , τότε ξεχνάμε και το δικό μας δρόμο που φτιάχνουμε μέρα μέρα με τα χέρια μας. Πειρασμοί υπάρχουν πολλοί και είναι πολύ εύκολο να ενδώσουμε με την ελπίδα ότι θα φτάσουμε εκεί που θέλουμε πολύ πιο γρήγορα. Έτσι όμως χάνεται η ουσία. Έτσι απομακρυνόμαστε από την πραγματική μας υπόσταση και γινόμαστε χωρίς να το καταλάβουμε έρμαια της καθημερινότητας και των πρακτικών που εκείνη προστάζει.

Ο εαυτός μας είναι ένας μοναδικός σύντροφος που πορεύεται μαζί μας πάντοτε. Τον μοιραζόμαστε, τον συμβουλευόμαστε, μας στηρίζει και τον στηρίζουμε. Είναι επίσης το μοναδικό πράγμα που οτιδήποτε και να συμβεί δεν πρόκειται ποτέ να φύγει μακριά. Αν ξεχάσουμε το ποιοι είμαστε, τότε εγκαταλείπουμε τον πραγματικό εαυτό μας. Και αν αυτός χαθεί μέσα στη δίνη του παρελθόντος και της ματαιοδοξίας μας, τότε θα τον έχουμε χάσει για πάντα. Δεν πρόκειται να βρεθεί ποτέ γιατί θα έχει πλέον πνιγεί κάπου βαθιά μέσα μας. Και θα προσπαθούμε καθημερινά να αποδείξουμε στους ανθρώπους γύρω μας ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από αυτό που είμαστε πραγματικά. Και μόνο εμείς θα γνωρίζουμε την αλήθεια. Όμως ο φτιαχτός εαυτός μας δεν πρόκειται να την παραδεχτεί ποτέ.

Όσα χρόνια και αν περάσουν, όσες δυσκολίες και να βρεθούν στο δρόμο μας, όσο και να θέλουμε να ξεστρατίσουμε από την αληθινή υπόσταση μας, πάντα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ένα βασικό κανόνα.

Ποτέ μην ξεχνάς ποιος είσαι.

Ποτέ μην ξεχνάς από πού ξεκίνησες.

Ποτέ μην ξεχνάς το τι σε έφερε εδώ.

Ποιος ξέρει…ίσως κάποια μέρα αυτές οι απλές συμβουλές να σώσουν την ψυχή κάποιου από  εμάς.

Χαμένες ευκαιρίες

Ποιος ξέρει τι φέρνει το μέλλον; Ποιος ξέρει τι μας ξημερώνει αύριο; Έκανα σωστή επιλογή; Μήπως έχασα το δρόμο μου; Προς τα που βαδίζω; Ποιος είμαι;

Ερωτήσεις που καθημερινά βασανίζουν το μυαλό μας…

Η ζωή του ανθρώπου είναι γεμάτη ανασφάλειες οι οποίες προκύπτουν από την επίμονη προσπάθεια σχεδιασμού του μέλλοντος. Γιατί όμως προσπαθούμε τόσο πολύ να προσδιορίσουμε κάτι που δεν μπορούμε καλά καλά να κατανοήσουμε; Το μέλλον είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το παρελθόν σε μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που η μία πυροδοτεί την άλλη και σιγά σιγά δημιουργεί το πεπρωμένο μας. Ένα πεπρωμένο που χτίζουμε εμείς οι ίδιοι με τις επιλογές μας και τα στάνταρ που έχουμε θέσει για τον εαυτό μας και τη ζωή μας. Οι ευκαιρίες δημιουργούνται και χάνονται χωρίς αιτία και αφορμή, αφήνοντας μας να παραπονιόμαστε για την ποιότητα και την έκβαση της ζωής μας, αδυνατώντας να κατανοήσουμε ότι γι’αυτό υπεύθυνοι είμαστε εμείς και μόνο εμείς.

Μόνοι μας δημιουργούμε τις ευκαιρίες. Γιατί όλες οι ευκαιρίες γεννιούνται μέσα από τις επιθυμίες μας και ζουν μέσα μας περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να περάσουν από μπροστά μας. Τις περισσότερες φορές όμως, φαινόμαστε ανίκανοι να χειριστούμε τις προοπτικές μιας νέας ευκαιρίας, είτε γιατί φοβόμαστε να την αρπάξουμε, είτε γιατί αδυνατούμε να την αντιληφθούμε. Η ζωή δεν συγχωρεί τέτοιες απροσεξίες. Μπορεί  όμως πάντα να μας δώσει άλλη μια ευκαιρία. Η πρώτη όμως θα έχει χαθεί για πάντα και θα ζει πλέον στο παρελθόν μαζί με τις λανθασμένες επιλογές μας. Ακόμα και αν αυτή η ευκαιρία αποτελούσε τελικά μια ακόμα λανθασμένη επιλογή, ποτέ δεν θα το μάθουμε. Και αυτό είναι κάτι που θα μας βασανίζει πάντα.

Είναι προτιμότερο να οδηγηθείς σε λανθασμένες επιλογές από δική σου ευθύνη, παρά να αναρωτιέσαι μια ζωή ‘τι θα είχε γίνει αν;…’. Η συνειδητή επιλογή κάποιου δρόμου στη ζωή σε μαθαίνει να είσαι υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό σου και κατ’επέκταση στον περίγυρό σου. Άδραξε τη μέρα. Άρπαξε τις ευκαιρίες. Ρίσκαρε. Και ας κάνεις λάθη. Μην το φοβάσαι το λάθος. Είμαστε άνθρωποι και οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι για να κάνουν λάθη. Κανείς δεν είναι τέλειος. Κανείς δεν θέλει να πληγωθεί,  να αποτύχει, να κλάψει. Κι όμως αυτός είναι ο δρόμος για να οδηγηθούμε στην τελειότητα όσον αφορά την μελλοντική μας πορεία στη ζωή. Γιατί αν κοιτάξουμε για λίγο πίσω, θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο λόγος που βρισκόμαστε εδώ σήμερα είναι μια μεγάλη σειρά επιτυχημένων και (κυρίως) αποτυχημένων επιλογών. Μετά από αυτό ο καθένας κάνει την αυτοκριτική του και επιλέγει την πορεία που επιθυμεί να ακολουθήσει, έχοντας πλέον μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το μέλλον που με τόσο κόπο προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει. Είσαι ικανοποιημένος από τη μέχρι τώρα πορεία σου; Καλώς. Δεν είσαι; Πάλι καλώς. Αλλά κάνε κάτι γι’αυτό. Κάνε κάτι για σένα!

Η ζωή δεν συγχωρεί αλλά δεν παύει να είναι γενναιόδωρη σε όσους έχουν διάθεση να δεχτούν τα δώρα της. Ο χρόνος μπορεί να είναι αμείλικτος αλλά ανταμείβει πλουσιοπάροχα όσους τον σέβονται. Οι ευκαιρίες χάνονται αλλά είναι πάντα εκεί. Εμείς τις δημιουργούμε. Εμείς τις πλάθουμε. Κι εμείς οι ίδιοι τις σκοτώνουμε.

Όχι πια.

Η αφηρημένη έννοια του χρόνου

Ο χρόνος είναι η πιο παράξενη επινόηση του ανθρώπου. Υπάρχει, αλλά ουσιαστικά δεν υπάρχει. Έχει υπόσταση αλλά όχι μορφή. Δεν έχει αρχή, ούτε και τέλος. Ο τρόπος που επιδρά επάνω μας είναι εντελώς υποκειμενικός για τον καθένα μας. Και πάνω από όλα, δεν χαρίζεται ποτέ σε κανέναν.

Κι όμως, ο άνθρωπος κατόρθωσε να κατατμήσει το χρόνο, να του δώσει όνομα και να τον εντάξει στην καθημερινή του ρουτίνα. Όμως ξέχασε ότι ο χρόνος δεν δαμάζεται. Και εν τέλει πληρώνει καθημερινά αυτή του την υπεροψία. Κάθε δευτερόλεπτο βαραίνει τις πλάτες μας. Κάθε ώρα, κάθε μέρα, κάθε χρόνος μας φέρνει ολοένα και πιο κοντά στον τελικό μακάβριο προορισμό της ζωής.

Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το χρόνο είναι εντελώς σχετικός με την κατάσταση που βρισκόμαστε σε κάθε δεδομένη στιγμή. Το κάθε λεπτό μετράει διαφορετικά σε κάποιον που πίνει αμέριμνος τον καφέ του από κάποιον που τρέχει να προλάβει το τρένο. Η κάθε ώρα περνάει ολοένα και πιο αργά όταν κάποιος κάνει μια δραστηριότητα που δεν αγαπά ιδιαίτερα. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει όταν καταπιάνεται με κάτι που πραγματικά του αρέσει. Τα χρόνια μετράνε διαφορετικά για ένα νέο  άνθρωπο και διαφορετικά για έναν ηλικιωμένο. Κι εκεί ακριβώς συνειδητοποιείς το αυτονόητο.

Ο χρόνος δε γυρίζει πίσω.

Η ζωή είναι σύμμαχος του χρόνου και μαζί παίζουν παράξενα παιχνίδια. Έρχονται μαζί στη ζωή του ανθρώπου. Περπατάνε μαζί, χέρι με χέρι. Φεύγουν επίσης μαζί. Και φεύγουν τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνεις να αισθανθείς ούτε την ανάσα τους. Μονάχα στα τελευταία χρόνια της ζωής του ένας άνθρωπος είναι σε θέση να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του να προσπαθείς να απολαμβάνεις τη ζωή προτού ο χρόνος την πάρει από το χέρι και φύγουν μακριά για πάντα. Και μη νομίζεις πως αυτή η στιγμή είναι πολύ μακριά. Προτού το καταλάβεις κοιτάς πίσω στην πορεία που χάραξες και συνειδητοποιείς πόσο χρόνο έχασες. Η ζωή περνάει φευγαλέα μπροστά από τα μάτια μας. Με κάθε ανάσα φεύγει μακριά. Με κάθε αναπνοή γερνάμε. Αυτό δυστυχώς είναι αναπόφευκτο. Όμως το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να το καταλάβουμε προτού να είναι πολύ αργά.

Το πότε θα είναι αργά για εμάς είναι και αυτό εντελώς υποκειμενικό. Η ζωή είναι απρόβλεπτη και ο χρόνος τρέχει χωρίς να επηρεάζεται από τα τερτίπια της. Βρέξει χιονίσει και οι δύο θα προχωράνε πάντα μπροστά, χέρι με χέρι. Κι εμείς πάντα θα ζούμε μέσα σε μια τέλεια ψευδαίσθηση, παρακολουθώντας το αύριο να γίνεται χθες προτού το καταλάβουμε, αφήνοντας το χρόνο να μετατρέπει τα όνειρά και τις προσδοκίες για το μέλλον μας σε αναμνήσεις μόνο σε μερικές στιγμές.

Ποιος ξέρει; Ίσως αν το συνειδητοποιήσουμε όσο ακόμα είναι νωρίς, οι αναμνήσεις μας θα είναι ακριβώς αυτές που θα θέλαμε να ζήσουμε. Και δεν θα έχουμε ξεγελάσει το χρόνο.

Απλά θα έχουμε συμφιλιωθεί μαζί του.