Άνεμοι αλλαγής

΄Άλλος ένας χρόνος φεύγει και ένας νέος έρχεται. Άλλο ένα έτος προστίθεται στις πλάτες μας. Ο χρόνος πετάει. Φεύγει πολύ γρήγορα. Εξαφανίζεται. Κι εμείς κάθε χρόνο τα ίδια, να πιστεύουμε και να εφαρμόζουμε τις ίδιες πρακτικές, μέσα στα ίδια στεγανά και ταυτόχρονα να παραπονιόμαστε ότι τίποτα δεν αλλάζει στις ζωές μας.

Κι όμως, αυτή την εποχή αλλάζει ο χρόνος. Και κάθε τέτοια εποχή πλανάται ένα συναίσθημα ευφορίας στον αέρα. Μια παράξενη αισιοδοξία γεμίζει τους άλλοτε μουντούς δρόμους της πόλης κάνοντας τους ευχάριστους κατά έναν μαγικό τρόπο. Η ζωή έστω και για λίγο δε φαίνεται τόσο δυσβάσταχτη. Τα φορτία ελαφραίνουν και η διάθεση ανεβαίνει.

Αλλάζει ο χρόνος.

Στην ουσία τίποτα δεν αλλάζει κι όμως εμείς κάθε χρόνο τέτοια εποχή αισθανόμαστε σα να κάνουμε μια νέα αρχή. Σα να ξεκινάμε για άλλη μια φορά από το μηδέν. Όνειρα ξαναγεννιούνται, προσδοκίες ανασταίνονται, αμαρτίες συγχωρούνται. Η ιδέα και μόνο της αλλαγής χαλαρώνει τις ψυχές των ανθρώπων σε τέτοιο σημείο που την αντιμετωπίζουν σαν ουσιαστική παρ’ότι βαθιά μέσα τους γνωρίζουν ότι αποτελεί μια ακόμα ουτοπία. Μια ακόμα ψευδαίσθηση.

Είναι όμως έτσι;

Αν η αλλαγή είναι μόνο μια ψευδαίσθηση γιατί την προσμένουμε; Γιατί την αγκαλιάζουμε με τόση θέρμη; Γιατί προσμένουμε τη μέρα της αλλαγής του χρόνου με τόση ελπίδα; Και κυρίως…γιατί τη γιορτάζουμε;

Η αλλαγή ζει μέσα μας. Κατοικεί βαθιά μέσα σε ανθρώπους που δεν έχουν τη διάθεση να αφήσουν τα όνειρα τους να πεθάνουν. Απευθύνεται σε όσους ποτέ δεν τα παρατήσανε και ούτε πρόκειται να το κάνουν. Σε όλους αυτούς που πίστεψαν πως κάποτε μπορεί να υπάρξει ένα καλύτερο αύριο, με τον τρόπο που αυτό ορίζεται για τον καθένα μας. Η αλλαγή γεννιέται μέσα από όλους αυτούς και ας γνωρίζουν ότι δεν είναι τόσο εύκολα πραγματοποιήσιμη. Η αλλαγή έρχεται κάθε χρόνο πολλές φορές, απλά έχουμε μάθει να μην την βλέπουμε και να την προσπερνάμε. Για όσους όμως δεν πίστεψαν ποτέ ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό, θα παραμείνει για πάντα μια ουτοπία. Ένα παραμύθι με λυπηρό τέλος.

Περιμένουμε έναν ολόκληρο χρόνο για μια συγκεκριμένη μέρα, προκειμένου να γιορτάσουμε μια αλλαγή που οι ίδιοι κάποτε δημιουργήσαμε για να μετρήσουμε το χρόνο. Περιμένουμε ολόκληρη τη χρονιά για να βιώσουμε μόνο για μερικές στιγμές την ελπίδα. Ακούγεται τραγικό. Άραγε μας αρκεί αυτό;

Σε πολύ λίγο αλλάζει ο χρόνος για μια ακόμα φορά. Παρατηρώντας τη διάθεση των ανθρώπων όλες αυτές τις μέρες συνειδητοποιώ ότι τελικά ίσως να μην είναι και τόσο δύσκολο να φέρουμε τον άνεμο της αλλαγής στη ζωή μας.

Αρκεί να καταλάβουμε ότι ζει μέσα μας.

Γράμμα στον Θεό

Πραγματικά δεν ξέρω πώς να αρχίσω το γράμμα αυτό. Αρχικά σκέφτηκα να ξεκινήσω με την καθιερωμένη εισαγωγή, αλλά αν υπάρχεις θα ξέρεις ήδη ποιος είμαι και γιατί σου γράφω. Θα ξέρεις ήδη το γιατί αισθάνθηκα την ανάγκη να σου γράψω.

Αν υπάρχεις.

Δημιούργησες τον κόσμο και αμέσως μετά έπλασες τους ανθρώπους. Και μαζί με αυτούς έπλασες τον πόνο, τη δυστυχία, την κακία και τόσα ακόμα αρνητικά που δε θα έφτανε ολόκληρο το γράμμα για να στα αναφέρω όλα. Δε διαφωνώ ότι η ανθρωπότητα δεν διέπεται μόνο από αυτά που ανέφερα. Σίγουρα όμως καθορίζεται και οδηγείται από αυτά. Η παρακμή των ανθρώπων έχει φτάσει στο μέγιστο σημείο. Το αρχικό σου πλάνο ξέφυγε μέσα στους αιώνες και κατέληξε παρωδία. Η ανθρώπινη ζωή δεν έχει πλέον καμία αξία για κανέναν και ιδανικά δεν υπάρχουν. Μόνο λεφτά. Παντού λεφτά. Και πόνος. Και ακόμα περισσότερος πόνος. Αλλά μάλλον όλα αυτά τα γνωρίζεις.

Αν υπάρχεις.

Η φύση καταλήφθηκε από το τελειότερο δημιούργημά σου. Η κατάληψη της κορυφής της τροφικής αλυσίδας έφερε τον όλεθρο. Η ζωή μειώνεται μέρα με τη μέρα. Το οξυγόνο επίσης. Σε λίγο δε θα μπορούμε να ζήσουμε και θα αφανιστούμε. Ίσως αυτό είναι και το σχέδιο σου. Ίσως τελικά όμως αυτό να μας αξίζει. Εγώ το καταλαβαίνω κάθε φορά που κοιτάω μέσα στα μάτια κάποιου ζώου. Βλέπω την αθωότητα, την αγνότητα και τη θέληση για ζωή μέσα από το καθαρό του βλέμμα. Κάτι που πλέον δε μπορείς να το βρείς εύκολα ανάμεσα στους ανθρώπους. Και αν καταφέρεις να το βρεις θα είναι σίγουρα πληγωμένο και μελαγχολικό. Γιατί ο άνθρωπος δημιούργησε μια νοητή τροφική αλυσίδα μέσα στο ίδιο του το είδος. Μια αλυσίδα που καθορίζεται από την δίψα για εξουσία και που μέσα της μόνο οι δυνατοί επιβιώνουν. Μια αλυσίδα που ενισχύεται από την αδικία, το συμφέρον και το ψέμα. Αλλά μάλλον και αυτό το ξέρεις ήδη

Αν υπάρχεις.

Είναι κάποιες φορές που σκέφτομαι  πως αν όντως υπάρχεις κάνεις πλάκα μαζί μας. Διαλέγεις κάποιους τυχαία και τους δυσκολεύεις τη ζωή μόνο και μόνο για να περάσεις την ώρα σου, για να διασκεδάσεις. Άλλες φορές πάλι αισθάνομαι πως έχεις απογοητευτεί τόσο με την αποτυχία μας που απλά μας παράτησες στην τύχη μας. Είναι δυνατόν να αποκλίναμε τόσο από τον αρχικό σκοπό της δημιουργίας μας; Είναι δυνατόν να έπεσες τόσο έξω; Είμαι σίγουρος ότι γνωρίζεις την απάντηση.

Αν υπάρχεις.

Θέλω να ξέρεις ότι έχω ψάξει πολλές φορές να σε βρώ. Υπήρξαν στιγμές που σε χρειάστηκα. Και δεν ήξερα που να σε ψάξω, αλλά που να μη σε ψάξω. Δε σε έψαξα λοιπόν μέσα σε βιβλία, ούτε σε δόγματα και σε ναούς. Ξέρω ότι δεν κατοικείς εκεί. Παρ’όλα αυτά δεν κατάφερα ακόμα να σε εντοπίσω. Ίσως να βρίσκεσαι παντού όπως λένε, ίσως να κατοικείς στον ουρανό, ίσως πάλι να βρίσκεσαι μέσα στο μυαλό μας, η ακόμα και στις καρδιές μας. Δε με βοήθησες καθόλου. Δε μου έδωσες ένα σημάδι ύπαρξης, ούτε με έπεισες ότι θέλεις το καλό μας. Μπορεί απλά να μη σε νοιάζει πιά. Πάντως θα ήθελα να ξέρεις πως αν υπάρχεις θα ήθελα έστω και μια φορά να επικοινωνήσεις μαζί μου και να κουβεντιάσουμε. Αλλα μάλλον και αυτό το ξέρεις ήδη.

Αν υπάρχεις, ξέρεις που θα με βρεις.

Υπομονή

Μεγάλωσα μαθαίνοντας να κάνω υπομονή. Όλοι τριγύρω μου επέμεναν πως η υπομονή είναι μια από τις μεγαλύτερες αρετές του ανθρώπου. Και όντως, μέσα από τα χρόνια κατάφερα να εκπαιδεύσω τον εαυτό μου να είναι υπομονετικός. Συνειδητοποίησα την αξία του να περιμένεις για κάτι που αξίζει. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην απόκτηση υλικών αγαθών, αλλά και πνευματικών, όπως και καταστάσεων. Συνειδητοποίησα την αξία του να περιμένεις για κάτι που θα σε λυτρώσει.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία έμαθα να δίνω σημασία στα απλά πράγματα, όπως επίσης και στο ταξίδι μέχρι την επίτευξη του τελικού στόχου, παρά στον ίδιο το στόχο. Και όταν έφτανα κάποια στιγμή σε αυτόν, δε με ενθουσίαζε τόσο η επίτευξη του μόνο και μόνο επειδή συνειδητοποιούσα ότι το ταξίδι, με την προσμονή, τη λαχτάρα και την αγωνία είχε φτάσει στο τέλος του.

Όλοι μου λέγανε να μάθω να είμαι υπομονετικός γιατί η ζωή δεν είναι δίκαιη. Πρέπει να παλέψεις σκληρά για να πετύχεις κάποια πράγματα και όσο πιο νωρίς το συνειδητοποιήσεις, τόσο πιο εύκολη και λιγότερο επίπονη θα είναι για σένα η πορεία σου. Πρέπει να υπομείνεις ένα σωρό άσχημα συναισθήματα. Πρέπει να αντέξεις τον πόνο, την απώλεια, την απογοήτευση. Πρέπει να τα γνωρίσεις καλά και να γίνεις φίλος τους. Να μην αρνείσαι ότι υπάρχουν στη ζωή σου αλλά να τα αποδέχεσαι και ταυτόχρονα να προσπαθείς μέρα με τη μέρα να τα διώχνεις από αυτήν ώστε να βρείς κάποτε την ψυχική ισορροπία που οδηγεί στην ευτυχία. Για όλα αυτά πρέπει να μάθεις να κάνεις υπομονή.

Έτσι κι εγώ έμαθα να είμαι υπομονετικός. Έμαθα να μην παραπονιέμαι και να είμαι ευχαριστημένος με τα λίγα. Έμαθα να μετράω αλλιώς το χρόνο, με το δικό μου τρόπο. Έμαθα επίσης ότι τίποτα στη ζωή δε χαρίζεται, αλλά κερδίζεται. Και η υπομονή βοηθάει να χτίσεις σχέσεις εμπιστοσύνης, τόσο με τον εαυτό σου, όσο και με τους τριγύρω σου. Πλέον βλέπω τους ανυπόμονους ανθρώπους με μεγάλη απορία. Είναι δυνατόν να θέλει κανείς τον κόσμο στα πόδια του και μάλιστα ακριβώς τη στιγμή που θέλει αυτός; Είναι αυτό εφικτό; Γίνεται κάποιος να είναι τόσο εγωιστής; Μπορεί κάποιος ανυπόμονος άνθρωπος να πετύχει όντως τους στόχους του με αυτόν τον τρόπο; Ίσως ναι, ίσως πάλι όχι. Όπως προείπα, εγώ δε μπορώ να μπω σε αυτή τη λογική. Εγώ έμαθα στη ζωή μου να κάνω υπομονή.

Κοιτώντας μπροστά βλέπω τους προσωπικούς μου στόχους μακριά στον ορίζοντα του μέλλοντος να αχνοφαίνονται. Θα τους πετύχω ποτέ; Φυσικά. Θα κάνω και άλλη υπομονή και θα είμαι αισιόδοξος. Άλλωστε σε όλη μου τη ζωή αυτό κάνω. Χτίζω με αργά και σταθερά βήματα, ελπίζοντας πως κάποια μέρα θα ανταμειφθώ.

Ξαφνικά όμως βρίσκομαι αντιμέτωπος με μια τρομακτική συνειδητοποίηση.

Έμαθα από μικρός πολύ καλά το πώς να κάνω υπομονή. Πως όμως προχωράς στη ζωή όταν δεν έχεις μάθει τίποτε άλλο εκτός από αυτό;

Δέκα χρόνια βροχή

Χρόνια τώρα περπατάω στον ίδιο δρόμο.

Ο δρόμος αυτός προχωράει πάντα μπροστά και δε γυρνάει ποτέ πίσω. Η πορεία είναι πάντα προς τον ορίζοντα, προς το μέλλον. Τα χνάρια στο χώμα όμως βρίσκονται πάντα εκει. Δε σβήνουν. Ποτέ δε θα σβήσουν. Και ακόμα και αν δε μπορεί κανείς να επιστρέψει για να χαράξει μια καλύτερη πορεία, μπορεί πάντα να κοιτάξει πίσω του. Αν φυσικά το αντέχει.

Δεκα χρόνια. Μια ολόκληρη ζωή. Η περίοδος των δέκα χρόνων ωριμάζει, πληγώνει, θωρακίζει. Γεμίζει τη ζωή εμπειρίες και εικόνες. Μπάινεις παιδί και βγαίνεις ώριμος άνθρωπος. Η άποψη σου για τη ζωή αλλάζει. Δέκα χρόνια. Μου φαίνεται απίστευτο που πέρασαν τόσο γρήγορα. Οποιαδήποτε στιγμή της περιόδου αυτής και να ανακαλέσω στο μυαλό μου, μου φαίνεται σα να ήταν χθες. Κι όμως το χθες γίνεται αύριο πολύ πιο γρήγορα από όσο νομίζουμε. Ίσως γι’ αυτό η ζωή μας προσπερνάει τόσο απροκάλυπτα.

Ρίχνω μια ματιά στα ίχνη που έχω αφήσει πίσω μου. Λάσπη παντού, θολά νερά και ψιλές σταγόνες νερού πέφτουν στη γη από ψηλά. Τολμάω να κοιτάξω τον ουρανό. Σύννεφα σκεπάζουν τα πάντα, μαύρα και απειλητικά. Και βροχή. Συνεχώς βροχή. Ο δρόμος πίσω μου εκτείνεται μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι και η μυρωδιά της βροχής στο χώμα μου φέρνει συνεχώς στο μυαλό λησμονημένες εμπειρίες και βιώματα του παρελθόντος. Πράγματα που θέλω να ξεχάσω. Για κάποιο περίεργο λόγο που δε μπορώ να εξηγήσω, θυμάμαι πάντα να βρέχει. Δε μπορώ να θυμηθώ μια ηλιόλουστη μέρα εκτός από κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις που οι ακτίνες του ήλιου ξέφυγαν για πολύ λίγο από τα δεσμά των συννέφων μόνο και μόνο για να ξανακρυφτούν σχεδόν ακαριαία. Σε αυτά τα δέκα χρόνια η βροχή πέφτει ακατάπαυστα, σε κάθε βήμα, σε κάθε ανάσα. Τα σύννεφα χάσκουν από πάνω συνεχώς, απειλητικά και δυσοίωνα. Δε θυμάμαι πλέον καθαρά ούτε το χρώμα του ουρανού. Αυτή η κακοκαιρία δε δείχνει να έχει τέλος. Μπορεί να έχω μάθει να ζω περπατώντας στη βροχή αλλα αυτό δε σημαίνει ότι το θέλω κιόλας. Αλλα δε γνωρίζω πώς να την κάνω να σταματήσει.

Δέκα χρόνια βρέχει. Πολύς καιρός. Μια ολόκληρη ζωή. Δεν το είχα συνειδητοποιήσει μέχρι σήμερα που πήρα την απόφαση να κοιτάξω πίσω. Όλο αυτό τον καιρό ευχόμουν να βγει ο ήλιος αλλά αυτό ποτέ δεν έγινε στα αλήθεια. Όλα ήταν μια ψευδαίσθηση και αυτό φάνηκε σε βάθος χρόνου. Η βροχή έσβησε τα πολύ μακρινά ίχνη. Ευτυχώς γιατί δε θα ήθελα ποτέ να παραπλανηθώ και να ξαναπεράσω από εκεί. Όμως η αμφιβολία επιστρέφει. Μήπως και το βροχερό παρόν αποδειχθεί ότι πρόκειται για μια ακόμα ψευδαίσθηση;  Το μέλλον θα είναι εξίσου βροχερό; Θα σταματήσει ποτέ η βροχή να πέφτει; Έχω βαρεθεί. Θέλω επιτέλους να θαυμάσω τον καθαρό ουρανό, χωρίς να βρέχομαι, χωρίς να περπατάω στη λάσπη.

Δέκα βροχερά χρόνια είναι πάρα πολλά. Είναι υπερβολικά πολλά. Όμως ο δρόμος που χαράζουμε στο παρελθόν οδηγεί σε αυτόν που θα ακολουθήσουμε στο μέλλον. Ίσως κάποια μέρα το ίδιο το μονοπάτι της βροχής με οδηγήσει σε ένα ηλιόλουστο ξέφωτο. Και κάτω από το φως του ήλιου θα είναι πολύ πιο εύκολη η επιλογή του επόμενου μονοπατιού που οδηγεί στο μέλλον. Γι’αυτό θα συνεχίσω να περπατάω στη λάσπη όπως έκανα πάντα, μέχρι να βγεί ο ήλιος.

Κατάφερα να αντέξω δέκα ολόκληρα χρόνια στη βροχή. Τώρα πια δε με φοβίζει τίποτα.

Μπερδεμένος

Αισθάνομαι μπερδεμένος. Χρειάζομαι οπωσδήποτε ένα διάλειμμα.

Μέσα σε έναν κυκεώνα σκέψεων και προβληματισμών που αφορούν το παρόν και το μέλλον κάποια στιγμή το μυαλό θολώνει και το μόνο που επιθυμείς είναι να πάρεις μια βαθιά ανάσα ωστε να μπορέσει να καθαρίσει το κεφάλι σου.

Επιλογές, φόβοι, αποφάσεις. Πίεση, πολλή πίεση. Υπομονή. Κι άλλη υπομονή. Και ακόμα περισσότερο υπομονή. Προσπαθείς με νύχια και με δόντια να βγεις ζωντανός από αυτή τη ψυχοφθόρα διαδικασία. ‘Θα φτιάξουν τα πράγματα’ σου λέει ο περίγυρος. Φυσικά, δε διαφωνώ. Θα φτιάξουν κάποτε. Μέχρι όμως να φτιάξουν φοβάμαι οτι θα έχω διαλυθεί εγώ ο ίδιος.

Γιατί άραγε έχουν περιπλακεί τόσο τα πράγματα; Που πήγε η απλότητα και η αγνότητα που κάποτε χαρακτήριζε την ανθρώπινη ζωή; Γιατί να πρέπει καθημερινά να σερνόμαστε αβοήθητοι σε σκοτεινούς λαβύρινθους ζώντας με το φόβο μήπως κάποτε συναντήσουμε το μινώταυρο;

Σου φαίνονται παράξενα όλα αυτά; Για θυμήσου καλύτερα...

Ζεις μια ζωή στο σκοτάδι έχοντας χάσει κάθε ελπίδα. Και στην ύστατη στιγμή, εκεί που νομίζεις οτι όλα έχουν χαθεί και τα πάντα έχουν τελειώσει, βλέπεις ξαφνικά το φως της εξόδου. Το φως του ήλιου τυφλώνει και φοβάσαι να το αντικρίσεις γιατί έχεις μάθει να ζεις στα σκοτεινά. Αντιστέκεσαι, δυσκολεύεσαι να το πιστέψεις. Ώσπου τελικά το παίρνεις απόφαση και προχωράς με θάρρος προς το φαινομενικά φωτεινό σου πεπρωμένο ρίχνοντας μια δειλή, κλεφτή ματιά στο σκοτεινό χάσμα ευχόμενος να μην επιστρέψεις ποτέ ξανά εκεί.

Η ζωή όμως έχει άλλη άποψη.

Ανοίγεις μια μέρα τα μάτια σου και από το πουθενά αντικρίζεις ξανά σκοτάδι. Αρχικά νομίζεις οτι ονειρεύεσαι, δυσκολεύεσαι ακόμα μια φορά να το πιστέψεις. Μήπως είναι άλλη μια ψευδαίσθηση; Ψηλαφήζεις τους σκοτεινούς τοίχους με την ελπίδα να βρεις ξανά την έξοδο πιο γρήγορα από την προηγούμενη φορά. Μετά από λίγο συνειδητοποιείς έντρομος οτι δεν υπάρχει έξοδος. Θα πρέπει να τη δημιουργήσεις μόνος σου ακόμα και αν σου πάρει μέρες, μήνες, χρόνια. Όσο πιο σύντομα συμφιλιωθείς με την ιδέα, τόσο πιο γρήγορα θα το πάρεις απόφαση.

Η διπολικότητα της ζωής αποτελεί και το πιο σκληρό χαρακτηριστικό της. Η κόλαση και ο παράδεισος δεν είναι τίποτα παραπάνω από δύο συμβολικά συγκοινωνούντα δοχεία που τρέφονται από την πορεία μας σε αυτή. Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο. Η ισορροπία έρχεται μέσα από καλές και κακές εμπειρίες. Το πραγματικό πρόβλημα είναι οτι δεν ξέρεις πότε και σε τι κατάσταση θα σε πετύχουν. Οι εμπειρίες όμως σφυρηλατούν χαρακτήρες. Οι παθόντες προχωράνε μπροστά έχοντας συνεχώς τα μάτια τους ανοιχτά. Οι ανυποψίαστοι κάποια στιγμή σοκάρονται από το φέρσιμο της μοίρας με τρόπο που στιγματίζει την υπόλοιπη ζωή τους. Όλοι ανεξαιρέτως όμως περνάμε από την κόλαση στον παράδεισο και αντίστροφα καθημερινά. Και τις περισσότερες φορές η μετάβαση λαμβάνει χώρα μέσα στο μυαλό μας.

Ας προσπαθήσω τώρα να πάρω μια ανάσα. Συνεχίζω να είμαι μπερδεμένος. Η πίεση με συνθλίβει. Θα κλείσω για λίγο τα μάτια μου. Δε γνωρίζω τι θα δω όταν τα ξανανοίξω. Σκοτάδι ή φως; Δεν έχει σημασία. Από τη στιγμή που είμαι ακόμα ζωντανός, θα αντιμετωπίσω το μέλλον με αισιοδοξία. Και κάποια στιγμή η ίδια η ζωή θα με ανταμείψει.