Απολογισμός

Κι έτσι, καταλήγω να γράφω αυτές τις τελευταίες γραμμές του έτους στο δρόμο, μέσα σε ένα λεωφορείο, σε ένα υποτυπώδες ‘διάλειμμα’ από το καθημερινό τρέξιμο, από την πίεση του εορταστικού ωραρίου και από το άγχος των τελευταίων ημερών. Ο τελικός απολογισμός είναι πάνω κάτω αυτό που περίμενα. Κάποια πράγματα φέτος προχώρησαν, κάποια όχι, είχαμε τις καλές αλλά και τις κακές μας στιγμές, ενώ συνέβησαν σε προσωπικό επίπεδο κάποιες σημαντικές αλλαγές τις οποίες υποδέχτηκα με χαρά. Το μέλλον είναι όπως πάντα ομιχλώδες αλλά το αντιμετωπίζω όπως πάντα με αισιοδοξία και καλή διάθεση ελπίζοντας πως όλα θα πάνε καλά. Οι προσδοκίες που πραγματοποιήθηκαν πέρασαν στη σφαίρα του παρελθόντος με τη μορφή όμορφων αναμνήσεων και πλέον δημιουργήθηκαν νέες, ενώ αυτές που δεν πραγματοποιήθηκαν παραμείνανε άλλες στόχοι προς μελλοντική επίτευξη και άλλοι ευσεβείς πόθοι.

Νέος χρόνος λοιπόν για μια ακόμα φορά. Όσο και να αισθάνομαι ότι η αλλαγή της μέρας αυτής δεν έχει καμία διαφορά από τις υπόλοιπες, δε μπορώ να παραβλέψω την ειδική της αύρα, που μας κάνει σχεδόν αυτόματα να πιστεύουμε ότι όντως κάτι νέο ξεκινά. Χρειαζόμαστε τέτοιου είδους ‘επανεκκινήσεις’ αρκετά συχνά στη ζωή μας. Η πρώτη μου ευχή λοιπόν για τη νέα χρονιά είναι να καταφέρουμε να ανακαλύψουμε την πηγή αυτής της ειδικής διάθεσης που μας περνάει κάθε αλλαγή του χρόνου και να καταφέρουμε να την περάσουμε και σε άλλες φάσεις της ζωής μας. Να νιώσουμε ελεύθεροι, χαρούμενοι, ζωντανοί, όπως και σήμερα. Γιατί η διάθεση για αλλαγή υπάρχει μέσα μας, όπως άλλωστε και οι προϋποθέσεις για αυτή. Απλά χρειάζεται να έχουμε καθαρή σκέψη για να μπορέσουμε να την αντιληφθούμε, καλή διάθεση για να μην την αφήσουμε να μας προσπεράσει αλλά και θάρρος για να την επιχειρήσουμε.

Αυτό είναι κατά την προσωπική μου άποψη το πρώτο βήμα προς την ευτυχία. Τα υπόλοιπα βήματα μένει να τα ανακαλύψουμε ο καθένας για τον εαυτό του και όλοι μαζί να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Αυτό είναι εφικτό να γίνει μόνο διορθώνοντας το μικρόκοσμο μας αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε και αλληλεπιδρούμε. Η διάθεση για αλλαγή ζει μέσα μας και η πιο τρανταχτή απόδειξη είναι η σημερινή μέρα.

Και αν κάποιοι επιμένουν να τα θεωρούν όλα αυτά αφελείς, ρομαντικές, ουτοπικές ή ακόμα και ηλίθιες σκέψεις, έχω να απαντήσω ότι ίσως έχουν και κάποιο δίκιο. Αλλά διατηρώ και θα διατηρώ για πάντα το δικαίωμα να πιστεύω σε αυτές με όλη μου την ψυχή.

Γιατί;

Γιατί η διάθεση για αλλαγή ζει μέσα σε όλους μας και περιμένει απλά να την ξυπνήσουμε. Παρατηρήστε τη διάθεση των συνανθρώπων σας αυτή την ίδιαίτερη μέρα και θα δείτε ότι θα το νιώσετε κι εσείς.

Καλή χρονιά!

Χειμώνας

Δεν μου άρεσε ποτέ το καλοκαίρι. Δεν ξέρω γιατί. Ίσως επειδή η συγκεκριμένη εποχή αρέσει σε όλους και πάντα ήθελα να ξεφεύγω από τη μάζα, οπότε υποσυνείδητα αποστασιοποιήθηκα και από την ουσία του. Ίσως επειδή δε μου αρέσει η ζέστη. Ίσως πάλι επειδή το καλοκαίρι οι πόλεις αδειάζουν σχεδόν υποχρεωτικά, όπως σχεδόν υποχρεωτικά γίνονται και οι υπόλοιπες καλοκαιρινές δραστηριότητες, σφηνωμένες μέσα μέσα σε δέκα μέρες άδειας. Πάντα μου φαινόταν υποκριτικό όλο αυτό και ποτέ μου δεν το συμμερίστηκα. Ίσως το ότι δεν θεωρώ το καλοκαίρι καθόλου παραγωγική εποχή; Μπορεί να είναι και αυτό. Ίσως τελικά πολύ απλά φταίει το ότι έτυχε να γεννηθώ μέσα στην καρδιά του χειμώνα. 

Τελικά τίποτα στη ζωή δεν είναι τυχαίο.

Ο χειμώνας είναι η εποχή των ισορροπιών. Είναι σκληρός όταν σε ραπίζει με τις καταιγίδες και τον χιονιά αλλά είναι γλυκός όταν γυρνάς σπίτι σου και ξαπλώνεις στον καναπέ σου παρέα με μια κούπα ζεστού καφέ. Ο κόσμος λυπάται όταν συνειδητοποιεί ότι πλησιάζει αλλά από την άλλη χαίρεται γιατί πλησιάζουν και οι γιορτές που κουβαλάει μαζί του. Η μέρα μικραίνει μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε την αξία του να είναι μεγαλύτερη. Αυτά και τόσα άλλα κάνουν αυτή την εποχή πολύ ιδιαίτερη. Αν κοιτάξουμε λίγο πιο πέρα από το κρύο θα δούμε οτι ο χειμώνας είναι γεμάτος δώρα τα οποία συνήθως αδυνατούμε να κατανοήσουμε. Μας κάνει καλύτερους ανθρώπους χωρίς να το καταλάβουμε. Μας ευαισθητοποιεί απέναντι στους άστεγους συνανθρώπους μας, κάνοντας μας πιο πρόθυμους να τους βοηθήσουμε. Μας κινητοποιεί απέναντι στα αδέσποτα ζώα στους δρόμους, τα οποία ζητάνε λίγο φαγητό και ζεστασιά. Μας κάνει να ερχόμαστε πιο κοντά ο ένας στον άλλο και να γνωριζόμαστε καλύτερα. Μας γεμίζει προσδοκίες και μας χαρίζει σκέψεις και όνειρα για το μέλλον. 

Ο χειμώνας είναι γεμάτος ελπίδα.

Ελπίδα ότι αύριο θα ξημερώσει μια νέα μέρα χωρίς κρύο και βροχή. Ότι το αύριο θα είναι πιο ευήλιο, όπως το καλοκαίρι που περιμένουμε. Και όπως ξέρουμε ότι το καλοκαίρι θα έρθει ότι και να γίνει, έτσι παίρνουμε ελπίδα και για το αύριο. Όλα είναι σοφά τοποθετημένα στον κύκλο της ζωής, όπως το καλοκαίρι και ο χειμώνας. Τα όνειρα ζουν κάτω από τον πάγο μόνο και μόνο για να ελευθερωθούν μια μέρα. Όλα έρχονται με τη σειρά τους. Απλά πρέπει να μάθουμε να κάνουμε υπομονή και όταν έρθει η ώρα το κρύο θα υποχωρήσει και το χιόνι θα αρχίσει να λιώνει. Και όταν συμβεί αυτό θα είναι στο χέρι μας να κυνηγήσουμε τον δικό μας ήλιο.

Μέχρι τότε θα συνεχίσω να νοσταλγώ τον χειμώνα. Και όταν το δικό μου χιόνι λιώσει, τότε ποιος ξέρει;

Ίσως τότε αρχίσει να μου αρέσει και το καλοκαίρι.

Ανατροπές

Η ζωή είναι όμορφη αλλά και απρόβλεπτη. Κάθε μέρα που περνάει είναι ένα διαρκές στοίχημα μαζί της. Κάθε μέρα ξημερώνει νέος ήλιος, επηρεάζοντας σημαντικά την ψυχολογία μας. Κανένα πρωινό δεν είναι ίδιο με το επόμενο ή με το προηγούμενο. Η ζωή είναι γεμάτη μικρές και μεγάλες ανατροπές, τόσες που δε μπορείς να ξέρεις τι θα συναντήσεις την επόμενη μέρα. Και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να ελπίζεις.

Να ελπίζεις σε ένα καλύτερο αύριο. Σε ένα ευνοϊκότερο μέλλον. Να ελπίζεις ότι οι κακές ανατροπές είναι μόνο μια άσχημη παρένθεση και όχι ο κανόνας. Να σηκώνεσαι από το κρεβάτι το πρωί συνειδητοποιώντας ποιος είσαι και τι θέλεις από τη ζωή σου, κάθε μέρα όλο και πιο πολύ. Οι ανατροπές παίζουν και αυτές το ρόλο τους. Χρησιμεύουν για να μας υπενθυμίζουν πως τίποτα στη ζωή δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο και πως πρέπει να παλεύουμε καθημερινά για τα κεκτημένα μας αλλά και για τους στόχους μας. Οι ανατροπές βρίσκονται εκεί για να μας προσγειώνουν και να μας βοηθάνε να διατηρούμε μια ισορροπία, όσο και αυτό δεν μας αρέσει.

Δεν μπορεί πάντα να πηγαίνουν όλα καλά, όσο και αν το θέλουμε. Για κάθε καλό υπάρχει και ένα κακό και το αντίθετο. Το καθετί που συμβαίνει στη ζωή μας γίνεται για κάποιο λόγο, άσχετα αν εκείνη την ώρα δεν μπορούμε να το κατανοήσουμε. Το σύμπαν παρακολουθεί και επιστρέφει στον καθένα αυτό ακριβώς που του αξίζει. Για να συμβεί όμως αυτό θα πρέπει να περπατήσουμε σε ένα τεντωμένο σχοινί, προσπαθώντας να ισορροπήσουμε ανάμεσα στις καλές και κακές καθημερινές ανατροπές της ζωής χωρίς να χάσουμε την ισορροπία μας. Το αν θα τα καταφέρουμε εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από εμάς. Χρειάζεται απλά να προσπαθήσουμε να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να έχουμε ξεκάθαρο όραμα σχετικά με το που θέλουμε να πάμε. Να βλέπουμε καθαρά τον προορισμό μας. Από εκεί και πέρα τα πάντα φαντάζουν λιγότερο ακατόρθωτα.

Ποιος είπε ότι οι στόχοι και τα όνειρα κατακτώνται εύκολα; Χρειάζονται θυσίες, καλή ψυχολογία, όραμα και χρόνια αγώνων για να κατακτήσουμε κάτι που επιθυμούμε. Και πάνω από όλα υπομονή. Απαιτείται πολύ υπομονή και αυτοπειθαρχία για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και τελικά να αντέξουμε τις κακουχίες από τις συνεχείς ανατροπές της ζωής. Χρειάζεται καθαρή σκέψη για να μπορέσουμε να δούμε κάτι θετικό μέσα σε μια κατάσταση η οποία φαινομενικά είναι αδιέξοδη. Πάντα όμως υπάρχει κάτι θετικό και είναι θέμα χρόνου να το ανακαλύψουμε. Γιατί ο χρόνος γιατρεύει τα πάντα και καθαρίζει το μυαλό.

Κάθε φορά που η ζωή μας κερνάει απογοητεύσεις ας προσπαθούμε να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα. Ας προσπαθούμε να θυμόμαστε το ποιοι είμαστε, και τι μας έφερε ως εδώ. Και σιγά σιγά η ομίχλη θα καταλαγιάσει και θα φανεί το φως. Σίγουρα είμαστε άνθρωποι με όρια, τα οποία συχνά σπάνε. Αυτό δεν είναι κακό, ούτε και το να ξεσπάμε που και που. Κακό είναι να παραιτούμαστε λόγω μιας αναποδιάς ή μιας κακής συγκυρίας. 

Ας μην ξεχνάμε ότι αύριο θα είναι μια νέα μέρα. Θα ξημερώσει νέος ήλιος.

Και θα φωτίσει ξανά το δρόμο για τα όνειρα μας.

Ευθύνες

Η σημασία της προσωπικής επιλογής σε κάθε τι που συμβαίνει στη ζωή μας είναι ζωτική. Πολλές φορές όμως δείχνουμε να ξεχνάμε τη σημασία της, δίνοντας πολύ βάρος στη γνώμη των άλλων παραμερίζοντας τη δική μας, κάτι που μετά από λίγο οδηγεί σε στρές, φόβο για το μέλλον ακόμα και κατάθλιψη. Το ερώτημα είναι απλό.

Η γνώμη των άλλων έχει περισσότερη σημασία από τη δικιά μας;

Καλώς ή κακώς είμαστε όλοι διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικά βιώματα και νοοτροπία. Μεγαλώνουμε ο καθένας σε διαφορετικό τόπο και χρόνο με διαφορετικό κοινωνικό περίγυρο και φίλους, πράγμα που επηρεάζει τη ψυχοσύνθεση του καθένα μας εντελώς διαφορετικά. Η ξεροκεφαλιά και το κλειστό μυαλό ορισμένων όμως δημιουργούν (μαζί με την πεποίθηση ότι η δική μας άποψη είναι σωστή και μόνο) εντάσεις που επηρεάζουν τους εμπλεκόμενους μόνο αρνητικά. Δεν είναι κακό να πεις τη γνώμη σου εφ’όσον αυτή ζητείται. Κακό είναι να προσπαθήσεις να την επιβάλλεις ψυχολογικά δημιουργώντας στον άλλο ενοχές και ανασφάλεια για τις επιλογές του, πείθοντας τον παράλληλα ότι είναι ανίκανος να πάρει μια σωστή απόφαση.

Κανείς δεν είναι αλάνθαστος και κανείς δεν πορεύτηκε ποτέ στη ζωή κάνοντας αποκλειστικά και μόνο σωστές επιλογές. Ίσα ίσα που τα λάθη σε βοηθάνε να μάθεις και να σταθείς στα πόδια σου. Η ζωή δεν είναι και ούτε θα είναι ποτέ μονόπλευρη. Έχει διάφορα χρώματα και πλευρές, όχι πάντα καλές ή σωστές. Όμως ο κάθε άνθρωπος διατηρεί το δικαίωμα να πορευτεί με τον τρόπο που επιθυμεί και που κρίνει σωστό. Από εκεί και πέρα η ευθύνη για τα βήματα του βαραίνει αποκλειστικά και μόνο τον ίδιο.

Ορισμένες φορές νοιαζόμαστε τόσο πολύ για τους ανθρώπους που έχουμε δίπλα μας που προσπαθούμε υποσυνείδητα να τους επιβάλλουμε μια δική μας άποψη από φόβο μην απογοητευτούν ή βρεθούν σε αδιέξοδο. Τους αγαπάμε τόσο πολύ που πιστεύουμε ότι μπορούμε να αποφασίσουμε για εκείνους ώστε να τους προστατεύσουμε. Δεν είμαστε αυτοί όμως, ούτε βλέπουμε τη ζωή μέσα από τα ίδια μάτια και την ίδια λογική. Κάτι που μπορεί να είναι σωστό για μένα μπορεί να μην είναι για τον άλλο. Κάτι που εμένα με ευχαριστεί μπορεί να μη σημαίνει τίποτα για σένα. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να βάλουμε τον εαυτό μας έστω και για λίγο στη θέση του άλλου, παροπλίζοντας για λίγο τον εγωισμό μας. Λέμε τη γνώμη μας. Δίνουμε τη συμβουλή μας εφ’όσον ζητηθεί. Πάντα όμως οι απόψεις μας θα πρέπει να παραμείνουν γνώμες και συμβουλές. Η τελική απόφαση, όπως και η ευθύνη της, ανήκει και θα ανήκει πάντα στον ενδιαφερόμενο.

Όποιος έχει την ευθύνη των επιλογών του, έχει και την ευθύνη των συνεπειών τους. Έτσι γινόμαστε υπεύθυνοι άνθρωποι, ικανοί να προχωρήσουμε μόνοι μας, στηριζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις. Είναι πολύ εύκολο να κατηγορήσεις κάποιον για μια επιλογή που δεν έκανες εξ’αιτίας του. Αποποιείσαι της ευθύνης ρίχνοντας το φταίξιμο αλλού, πιστεύοντας ότι εσύ είσαι ‘καθαρός’. Αν όμως όλο το βάρος της ζωής σου βρίσκεται στους όμως σου, είναι στο δικό σου χέρι το να καταφέρεις να το κουβαλήσεις.

Πορευόμαστε μόνοι μας. Ας μάθουμε να έχουμε το θάρρος της δικής μας επιλογής και την ευθύνη τους. Μόνο έτσι θα γίνουμε καλύτεροι και πιο υπεύθυνοι άνθρωποι.

Και την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να κάνουμε μια επιλογή, θα ξέρουμε τι θέλουμε και το μονοπάτι θα είναι ανοιχτό.

Οι λέξεις της ζωής

Έφυγε το καλοκαίρι και σιγά σιγά έρχεται το φθινόπωρο. Ο κύκλος της ζωής συνεχίζεται όπως πάντα, αέναος και αμείλικτος. Και για κάποιους από εμάς, αδίστακτος.

Γιατί όμως; Γιατί να κατηγορείς την ύπαρξη του χρόνου για μια στιγμή που έφυγε και ποτέ δε θα ξαναγυρίσει; Γιατί να καταριέσαι τον ερχομό του χειμώνα αναπολώντας το καλοκαίρι που έφυγε; Γιατί να προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι θα ήσουν ευτυχισμένος αν ζούσες μέσα σε μια κατάσταση που πλάθει το μυαλό σου βασισμένο σε άπιαστα όνειρα και απατηλές φιλοδοξίες;

Αιώνια ερωτήματα που περιμένουν μια απάντηση που δε θα έρθει ποτέ.

Τα πάντα είναι πολύ πιο απλά από όσο νομίζουμε. Η γη δε θα σταματήσει ποτέ να γυρνάει και ο χρόνος δε θα σταματήσει ποτέ να κυλάει. Αντί λοιπόν να περνάμε τη ζωή μας μοιρολογώντας και κλαίγοντας για όλα αυτά που δε ζήσαμε, ας ανοίξουμε τα μάτια και ας ρίξουμε μια ματιά τριγύρω μας. Ευκαιρίες ανοίγονται, νέες γνωριμίες μας περιμένουν, νέες εμπειρίες περνάνε μπροστά από τα μάτια μας σε κλάσματα δευτερολέπτου, περιμένοντας μας να τις αντιληφθούμε και να τις αξιοποιήσουμε.

Ορισμένες φορές η ίδια η ζωή φαίνεται να μας ψιθυρίζει στο αυτί λέξεις που αρνούμαστε να κατανοήσουμε ή που δεν θέλουμε καν να ακούσουμε γιατί ο εγωισμός μας δεν μας αφήνει. Λέξεις τόσο ξεκάθαρες και αληθινές που είναι σχεδόν τρομακτικό το ότι αρνούμαστε να ακούσουμε. Σα να προσπαθούμε να ζούμε μέσα στο ψέμα. Σα να μη θέλουμε να ακούσουμε την αλήθεια που ήδη ξέρουμε. Σα να κλείνουμε τα μάτια απέναντι στην ίδια μας τη ζωή.

Οι λέξεις όμως συνεχίζουν να αντηχούν μέσα στο μυαλό μας, πιο ξεκάθαρες από ποτέ.

Ζήσε τη ζωή. Ζησε τη στιγμή και τις χαρές που αυτή προσφέρει. Ζήσε τη χαρά, τη λύπη. Μάθε τι σημαίνει να ζεις και όχι απλά να είσαι ζωντανός. Εξερεύνησε κάθε πιθανή και απίθανη πτυχή του εαυτού σου αλλά και των γύρω σου. Μη φοβάσαι τα λάθη. Τα λάθη έχουν και αυτά τη δική τους αξία. Μέσα από τα λάθη θα ανδρωθείς και θα μάθεις να αντιμετωπίζεις τη ζωή με περισσότερο θάρρος. Κανένας δεν είναι τέλειος και κανένας ποτέ δε θα είναι. Μπορούμε μονάχα να προσπαθήσουμε να αγγίξουμε την τελειότητα της προσωπικής μας ευτυχίας μέσα από την καθημερινότητα μας. Οραματίσου ένα τέλειο βράδυ με τα εφόδια που έχεις και όχι με αυτά που θα ήθελες να είχες. Σχεδίασε το τέλειο ταξίδι. Την τέλεια έξοδο. Ακόμα και μια στιγμή μονάχα με τον εαυτό σου και ένα ποτήρι καφέ μπορεί να είναι τέλεια. Αρκεί να έχεις θετική διάθεση και όρεξη για ζωή.

Η ζωή σου μιλάει, πιο ξεκάθαρα από ποτέ. Άνοιξε τα μάτια και τα αυτιά σου και άκου. Ποτέ δεν είναι αργά.